You are currently viewing Suç ve Suçlu Profilleme – Bölüm 1

Suç ve Suçlu Profilleme – Bölüm 1

Bu bölümün başlığı aldatmasın, psikolojik profilleme, suçlu profilleme ya da suç profillemesi diye de adlandırabilirdim.  

Adli bilim alanında profillemeden bahsediliyorsa, birçok farklı profilleme alanındaki terimlerin birbirine geçiş yaptıklarını gözlemlersiniz. Bir psikolog profillemeden bahsederken daha çok “suç” psikolojisi veya “adli” psikoloji terimini kullanır; oysa bir kriminolog “suçlu” profillemesinden bahseder.

Suç ve suçlu profillemesini anlayabilmek için, geçmişten bugüne gelinen noktayı biraz araştırmakta fayda var. Örneğin ilk kez hangi vakada bir profilleme gerçekleşti? Ne tür bir profillemeydi?

Suç Profillemesinin Kökenleri

Psikiyatrist Dr. James A. Brussel bir adli vakada ilk sistematik profillemeyi gerçekleştiren bir uzmandır. New York şehrini 16 yıl boyunca diken üstünde tutan bir bombacının profiliydi.

İlk Suçlu Profilleme Vakasının İçyüzü

İlk bombası 16 Kasım 1940’da Consolidated Edison binasında (Amerika’nın temel enerji kaynaklarının olduğu bir bina) bulunmuştur. Bomba patlamamıştır ve zaten bombacı da patlamasını istememiştir çünkü bombanın yanına “CON EDISON ÜÇKÂĞITÇILARI, BU SİZİN İÇİN” yazan bir not bırakmıştır.

Bombacının niyeti bombanın patlaması değil, fakat bu notun bulunmasıydı. Ne bombanın ne de notun üzerinde bir parmak izi ya da herhangi bir kanıta raslanmamıştır. Bu olaydan yaklaşık bir yıl sonra bir caddede yine patlamamış bir bomba bulunur. Bu bomba da kasten patlatılmamıştır, çünkü bomba saatli bir bombadır ve saati kurulmamıştır bile. Bu olaydan üç ay sonra Amerika savaşa girmiştir ve bombacı da Manhattan polisine savaş boyunca bomba yapmayacağını ve bunun vatanseverlik duygularından kaynaklandığını belirten bir mektup yazmıştır. Savaş bittikten sonra 29 Mart 1950’de Büyük Merkez İstasyonu’nda (Grand Central) üçüncü patlamamış bomba bulunmuştur ve bu bomba Con Edison binasındaki bomba ile aynı yapıdadır, sadece 9 yıllık bir tecrübenin ardından daha profesyonelce yapılmıştır. Dördüncü bomba ise New York Halk Kütüphanesi’nin içindeki bir telefon kulübesinde patlamıştır. Diğer bir bomba Grand Central’de, ardından da otuzu aşkın bomba genelde halkın yoğun olduğu yerlerde patlamıştır.

Sonraki 6 yıl boyunca 30’dan fazla bomba birçok yere bırakılır. Çoğu infilak eder, ancak şaşırtıcı bir şekilde hiçbiri ölüme yol açmaz.

Kimsenin ölmemiş olması seri bombacının tekrar harekete geçmesini tetikleyebileceği için zamanla yarış başlamıştı. Hem kamuoyu baskısı hem de siyasi baskı, polis teşkilatını oldukça zorluyordu. Baskı, tarihe geçecek bir fikri doğurdu ve Dr. James A. Brussel’den seri bombacıyı profillemesi istendi.

Suç Profillemesi

Bombacı bir erkek, Consolidate Edison şirketinin eski çalışanıydı, çalıştığı dönem içerisinde bir şekilde zarar görmüştü ve şimdi intikam peşindeydi, paranoid, 50 yaşlarında, temiz ve titiz bir kişilik, yabancı uyruklu, bekâr, annesi olmayan, fakat yakın akrabası olan bir bekâr kadın ile yaşamaktadır. Büyük ihtimalle annesini genç yaşında kaybetmiştir, ve en önemlisi yakalanma anında üzerinde düğmeleri yakaya kadar ilikli kruvaze ceket giyiyor olacak.

Suçlu Profillemenin Ardındaki Mantık

Aslında tüm tespitler, geçmişte yaşanmış olaylara dayalıydı, örneğin bombacı erkekti, çünkü çoğu bombacı erkekti.

Eski bir şirket çalışanı olasılığı ise göndermiş olduğu 2 mektubun içeriğinden ötürüydü. Yabancı uyrukluydu çünkü mektuplarında hiç argo kullanmamış ve çok resmi bir şekilde yazmıştır. Slav’dır ve büyük ihtimalle Katoliktir çünkü kültürel olarak Doğu Avrupa’da silah olarak bomba kullanmak yaygındır ve Slavların çoğu Katoliktir. Bombacı her ne kadar bombalarını hep New York’ta patlatsa da kendisi Connecticut’ta yaşamaktadır çünkü gönderdiği mektuplardan bazılarını iki eyaletin arasında bir şehir olan Westchester’dan göndermiştir ve Connecticut’ta Doğu ve Orta Avrupalı topluluklar yoğunlukla yaşamaktadır.

Ancak profillemenin diğer bölümü Brussel’in psikiyatri ve psikoanalitik yorumlarından oluşmaktaydı. Brussel’e göre bombacının ödipal kompleksi vardı ve diğer ödipal kompleksi olanlar gibi evli değildi ve annesi olmayan bir bekâr bayan yakın akrabası ile yaşamaktaydı. Büyük ihtimalle annesini genç yaşında kaybetmişti. Çünkü Dr. Brussel bombacının mektuplarındaki W harflerini göğüse benzer şekilde yazdığını farketmişti.

Suç Profillemesi ile İlgili Öneriler

Brussel polislere bir öneride bulundu. Yapmış olduğu profillemenin polis tarafından basına dağıtılmasını istedi. Bu isteğin ardındaki talep bombacının tavrı ile ilgiliydi. Çünkü yine Brussel’e göre bombacı saldırılarıyla dikkat çekme peşindeydi. Ancak bu kibirli tavrı düşüşün başlangıcı olup, polisi kapısına getirtmeye yol açacaktı.

New York’un tüm büyük gazeteleri profillemenin tüm detaylarını yayımladı. Bu durum ise bombacıyı harekete geçirdi ve bombacı bizzat Brussel’i arayarak, emniyetle birlikte çalışmaması konusunda tehdit etti. Aynı zamanda Consolidated Edison şirket yetkilileri eski çalışanlarının dosyalarını taramaya başladı. Amaçları Brussel’in profiline uyan çalışanı bulmaktı.Aranan şüpheli personel dosylarından bulundu; George Metesky. Metesky çalıştığı dönem içerisinde bir iş kazası geçirmiş ve şirket hakkında açtığı davayı kaybetmişti. Bu olayın ardından Metesky eski şirketini sürekli mektuplar yazarak taciz etti.

George Metesky kısa sürede tutuklandı ve suçlu bulundu. Polis merkezine götürülürken dikkat çeken en önemli ayrıntı ise, Brussel’in profilleme öncesinde söyleşmiş olduğu gibi, üzerinde düğmeleri yakaya kadar ilikli kruvaze ceket giyiyor olmasıydı.

Devam edecek…

Yazar:

Turgut Şişman
Turgut Şişman
Turgut Şişman, PolisiyeDurumlar.com ve Dedektifdergi.com sitelerinin kurucuları arasında yer aldı ve halen polisiyeseverlerin ilgi ile takip ettiği bu iki projede aktif olarak görev almaktadır. Çeşitli kitaplarda ve online platformlarda hikaye ve makaleleri yayınlanan Turgut Şişman, Polisiye Yazarlar Birliği üyesidir ve 2005 yılından bu yana İngiltere'de yaşamaktadır.

Yorum yaparken lütfen hikaye ya da filmlerin konusunu açık etmeyin ki her okuyan sizle aynı zevki alabilsin ;)

yorum

Turgut Şişman

Turgut Şişman, PolisiyeDurumlar.com ve Dedektifdergi.com sitelerinin kurucuları arasında yer aldı ve halen polisiyeseverlerin ilgi ile takip ettiği bu iki projede aktif olarak görev almaktadır. Çeşitli kitaplarda ve online platformlarda hikaye ve makaleleri yayınlanan Turgut Şişman, Polisiye Yazarlar Birliği üyesidir ve 2005 yılından bu yana İngiltere'de yaşamaktadır.