Refik Halit Karay’dan Bir Polisiye Roman
Refik Halit Karay‘ın Bu Bizim Hayatımız adlı romanı, mükemmel bir yerli polisiye roman olarak karşımıza çıkıverdi.
Türk Edebiyatının bu en tanınmış usta yazarının kimi serüven romanlarının aksine, Bu Bizim Hayatımız, özel bir dedektifin yürüttüğü soruşturmayı anlatan has bir yerli polisiye.
Roman, yapısı nedeniyle geniş bir toplumsal arka plana yaslanıyor. Bu arka plan, Türkiye’deki son 30 yılın (1920-1950 arası) yarattığı değişimdir.
Biz bu değişimi, olumlu ve olumsuz yanlarıyla, kahramanımız olan dedektifin yaptığı soruşturmayla birlikte gözlemleriz.
Sonuçta ortaya çıkan bizim hayatımızdan başkası değildir. Değiştiremeyeceğimiz, kabullenmek zorunda olduğumuz bir hayat.
Sadece bu kadarı bile, aslında romanın Dashiel Hammet‘vari yapısını ortaya koymaya yeter.
Yapıtın bütün has polisiyelere özgü bir biçimde, umutsuz/karanlık bir biçimde sona ermesi kadar, tamamen yerlileşmiş bir femme fatale tipini de bünyesinde barındırması son derece ilginçtir.
Dedektif Şemsi Arar, şöyle tanımlanır romanda: “…sıra düştükçe emlak komisyonculuğu ediyordu ama evvelce gazetelerde zabıta muhabirliği yapmış, Pire Mehmed’in Maceraları başlığı ile bir seri polis hikayeleri yazdıktan sonra da Amerikan usulü Arar-Bulur isminde hususi bir dedektif bürosu açmış, hükümet zorluk çıkardığından kapatmıştı…”
Ancak Şemsi, gayri resmi de olsa arayıp bulma faaliyetlerine devam etmektedir.Nitekim, Hayret Efendi Yalısı’nın sahibi, Mısır kapıkethüdası şair Hayret Efendi torunu Mazlum Sami, ona bir iş verecek, vaktiyle yalıda çalışmış olan bir arabacıyı bulmasını isteyecektir.
Şemsi, görevini yerine getirecek, ancak bunu yaparken Ankara-İstanbul yataklı vagon trenlerindeki seyahatlerle özdeşleşen ticari ilişkileri, değişen eski ve yeni hayatları da gözlerimizin önüne serecektir. Beslemelikten hanımefendiliğe, uşaklıktan paşalığa yükselenlerin bu gizemli öyküsü, gene gizemli bir biçimde noktalanacaktır.
Refik Halid Karay, yirminci yüzyıldaki en büyük yazarlarımızdan biri. Yazarlık hayatı gazetecilikle başlamış. Roman ve diğer edebiyat türleriyle devam etmiş. Cumhuriyet’in ilk yıllarını, siyasi nedenlerle sürgünde geçirdikten sonra yeniden yurda dönüp yazarlığa devam etmiş. Edebiyatımızdaki yerinin öneminin bir nedeni de ilk köy konulu öykülerimizi onun yazmış olmasından geliyor.
Öyle anlaşılıyor ki, edebiyatımızın ilk ve tam anlamıyla yerli ve pür polisiye romanı da bu usta yazarımızın kaleminden çıkmış.
Bu Bizim Hayatımız
RefikHalid Karay/Bütün Eserleri
İnkılap Kitabevi
1990, 4. Bası
232 sayfa
Yazar:
- Gencoy Sümer: Zonguldak doğumlu olan Gencoy Sümer, Kabataş Lisesi’ni ve İstanbul Teknik Üniversitesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi’nde master ve doktora yaptı. Polisiye Durumlar sitesini kurdu. Halen yayınlanmakta olan Dedektif adlı polisiye e-dergiyi çıkardı. Hem bu dergide hem de Polisiye Durumlar’da birçok öykü ve makalesi yer aldı. İlk romanı Feneryolu Cinayetleri 2017’de yayınlandı ve 2019’da ikinci, 2020’de üçüncü baskısını yaptı. 2019’da yayınlanan Aile Sırrı ve Göl Kıyısındaki Ev adlı kitapları da olan yazar İngiltere’de yaşıyor.
En Son Yazıları
Makale20 Mayıs 2024Femme Fatale Nedir? Edebiyat ve Sinemada Kötü Kadın Tiplemesi
Agatha Christie15 Mayıs 2024Agatha Christie Kitaplarını Hangi Sırayla Okumalısınız?
Makale14 Mayıs 2024Sharon Tate Cinayeti: Roman Polanski’nin Eşinin Korkunç Ölümü
Polisiye Kitap Tanıtım6 Ağustos 2020J.W. Stephenson İle Sahte Banknot Dosyası Romanı Üzerine Söyleşi