Dr. James A. Brussel suç profillemesi ile ilgili ciddi çalışmalara imza attı. Kendisini bu alanın “babası” olarak görebiliriz. Tüm bilgi birikimini 1968 yılında yayınlanan Casebook of a Criminal Psychiatrist isimli kitabında anlattı. Kitap yayınlandığı vakit FBI ajanı Howard Teten’in dikkatini çekti. Teten o dönem kriminoloji eğitimi verekteydi.
Teten’in bu kitabı okuyarak, FBI tarihini nasıl değiştirdiğine bir göz atalım
FBI Suç Profillemesinin Tarihi
Teten 1970’de FBI çatısı altında verilen profilleme eğitimini çağdaş bir hale dönüştürmek için geliştirmeler yaptı. Eğitim programı önceleri ‘Uygulamalı Kriminoloji’ adıyla başlayıp yürütüldü. Ancak sonrasında ‘Psych-crim’ kısaltması olarak değişti. Eğitimin içeriğini tamamıyla Teten tasarladı. Teten, olay yeri inceleme ekibinde görev aldığı yıllarda edindiği tecrübeleri bu eğitim programına adapte etti. Aslında fikir 1961-62’de tasarlanmıştı. Bende Teten tarafından hazırlanmış bu eğitim şeklini kendimce geliştirip uygulamaya koymak istedim. 7 yıllık bir süre içerisinde daha önce çözülmüş olan davaları inceleyip bazı ruhsal bozuklukların karakteristiklerinin suçla bağlantılarını anladıktan sonra sunuma eğitim için hazır olduğuma emin olmak istedim. Aynı zamanda psikiyatristlerden de aynı dosyalar ile ilgili görüşlerini aldım. Hatta biraz daha ileri gidip daha önceden çözülmemiş dosyaları da eğitimlere adapte ettim.
Teten’in çabaları sayesinde FBI Akademisi 1972 yılında hayata geçti. Yeni ders başlıkları ve gerekli dökümantasyonlar hazırlandı. Hatta birimler şekillenmeye başladı. Bu birimlerin arasında belki de en dikkat çeken şey Behavioral Science Unit (Davranış Bilimleri Birimi)’dir.
Teten 1973’de Dr. James Brussel’i New York’ta ziya-ret etti. Brussel artık emekli olmuştu. Bu da büyük bir avantaja dönüştü. Vakti vardı ve o da bu akademi fikrinden ötürü heyecanlanmıştı. Teten ile Brussel sık sık bir araya gelerek eğitim programlarını birlikte tasarladı.
Eğitimin amacı psikolojik verileri profilleme ile birleştirerek, suç oluşumunu analiz etmekti. Brussel farklı bir bakış açışı getirdi. Teten daha teknik analizlere dayalı bir eğitim planlamayı düşünürken, Brussel suçun nedenlerini daha çok psikoloji alanında aramaktaydı. Yıllar sonra aynı akademide eğitim görme fırsatı bulduğum için son derece şanslı ve bir o kadar da mutluyum.
Eğitim sürecine Robert Ressler’de dâhil olunca, eşsiz bir eğitim programı ortaya çıktı. Ressler 1976’da seri katillerle görüşmeler gerçekleştirmeye başladı. BSU ekibine dâhil olması ise, zaten ekipte görev alan John Douglas sayesinde oldu. Ressler çeşitli seri katillerle görüşmüştü ve Douglas kendisine bir teklif götürerek, BSU ekibine dâhil olmasını sağladı. Artık BSU birimi içerisinde suçun psikolojisini analiz edecek gerçek uzmanlar vardı. Olay yerine giden uzmanlar, sadece orada elde ettikleri verileri analiz ederek mükemmele yakın profillemeler gerçekleştiriyorlardı. Artık olay yerlerinde sadece fiziki deliller araştırılmıyordu. Olay yerindeki psikolojik parmak izleri son derece önemliydi.
Prensipleri Vurgulamak
Son cümleyi kalın harflerle yazmamın sebebi, olay yerlerinin bireyin karma kişiliği hakkında bir takım ipuçlar vermesinden dolayıdır. Bir suçlunun davranışları hakkında ipucu verebileceği gibi, suçlu profillemesinin temelini ortaya koymaktadır.
Bileşik bulguları nasıl profillediğin ya da çözümlediğin senin iradende ve kendi analitik düşünce yeteneğinle orantılı ama sonuç hep aynı; suçu işleyen kişi hakkında olabildiğince yakın bir profil çıkartmak.
Şimdiki tanımlamalar anlatmak istediklerimi biraz daha somutlaştıracak.
Alınan eğitimler neticesinde doğru teknikleri doğru yerlerde ve zamanda uygulayarak şüpheli hakkında doğru veriler elde etmek. (Geberth, 1981).
Davranış kalıpları, eğilimleri ve eğilimlerin bir biyografik krokisini çıkarmak (Vorpagel, 1982).
Suçlu profillemesi suçlu kişinin isim, adres ve telefon numarasını vermez elbette. Ama psikolojik profilleme, suçu işleyenin kişiliği hakkında çok detaylı bilgi verebilmektedir. Bu bilgiler ise bazen parmak izlerinden ötede polisin araştırma sürecinde ipucu açısından çok daha önem arz etmektedir. (Jackson & Bekerian 1997).
Profilleme uzmanları tipoloji, suç mahalli ile suçu işleyenin karakteristik özellikleri arasındaki bağlantıları anlama ve elde edilen bilgileri şiddet suçlarının araştırmasını desteklemek için sunmak üzere görev yapar (Hinman 2002).
Anlaşılacağı üzere profilleme uzmanları, suçlunun yüzündeki makjayı tespit edip gerektiğinde maskelerinin ardındakileri açığa çıkarmak için çabalar. Şimdi bir de profillemenin metodolojisine göz atalım.
Yazar:
- Turgut Şişman, PolisiyeDurumlar.com ve Dedektifdergi.com sitelerinin kurucuları arasında yer aldı ve halen polisiyeseverlerin ilgi ile takip ettiği bu iki projede aktif olarak görev almaktadır. Çeşitli kitaplarda ve online platformlarda hikaye ve makaleleri yayınlanan Turgut Şişman, Polisiye Yazarlar Birliği üyesidir ve 2005 yılından bu yana İngiltere'de yaşamaktadır.
En Son Yazıları
Polisiye edebiyat25 Mayıs 2024Arthur Conan Doyle Kimdir: Hayatı, Eserleri ve Sherlock Holmes
Makale16 Mayıs 2024En tehlikeli burç hangi burçtur? Peki ya en zeki burç hangisidir? 2024
Makale13 Mayıs 2024Psikopat Ne Demek? Özellikleri, Meslekleri ve En Psikopat Film Karakterleri
Haber9 Haziran 2023ZEHİRLİ KALEM POLİSİYE ÖYKÜ YARIŞMASI BAŞLIYOR